zhàn zhēng
战争
hé
和
jīn qián
金钱
de
的
guān xì
关系
Mối Quan Hệ Giữa Chiến Tranh và Tiền Bạc
lì shǐ历史shàng上hěn很duō多zhàn zhēng战争hé和dì guó帝国de的kuò zhāng扩张 ，qí shí其实hé和yín háng jiā银行家yǒu有hěn很dà大guān xì关系 。
Nhiều cuộc chiến tranh và sự mở rộng của các đế chế trong lịch sử thực sự có liên quan lớn đến các nhà ngân hàng.
hěn很duō多rén人yǐ wéi以为zhàn zhēng战争shì是guó jiā国家lǐng dǎo rén领导人jué dìng决定de的 ，dàn但qí shí其实bèi hòu背后yǒu有hěn很duō多shì是yín háng jiā银行家hé和jīn róng xì tǒng金融系统zài在tuī dòng推动 。
Nhiều người nghĩ rằng chiến tranh do lãnh đạo quốc gia quyết định, nhưng thực tế phía sau có nhiều nhà ngân hàng và hệ thống tài chính thúc đẩy.
yín háng jiā银行家tōng guò通过jiè qián借钱gěi给guó jiā国家dǎ zhàng打仗 ，rán hòu然后shōu qǔ收取gāo é高额lì xī利息 ，ràng让guó jiā国家xiàn rù陷入zhài wù债务 。
Các nhà ngân hàng cho quốc gia vay tiền để chiến tranh, sau đó thu lãi suất cao khiến quốc gia rơi vào nợ nần.
zhè yàng这样 ，yín háng jiā银行家jiù就néng能zhuàn赚hěn很duō多qián钱 。
Bằng cách này, các nhà ngân hàng có thể kiếm được nhiều tiền.
xiàn dài现代de的jīn róng xì tǒng金融系统xū yào需要bù duàn不断zēng zhǎng增长 ，rú guǒ如果méi yǒu没有xīn新de的shì chǎng市场hé和zī yuán资源 ，xì tǒng系统jiù就huì会chū出wèn tí问题 。
Hệ thống tài chính hiện đại cần tăng trưởng liên tục; nếu không có thị trường và tài nguyên mới, hệ thống sẽ gặp vấn đề.
suǒ yǐ所以yǒu xiē有些guó jiā国家huì会qù去bié de别的dì fāng地方dǎ zhàng打仗 ，zhēng duó争夺zī yuán资源 。
Vì vậy, một số quốc gia sẽ đi chiến tranh ở nơi khác để tranh giành tài nguyên.
bǐ rú比如měi guó美国hé和ōu zhōu欧洲yǒu shí有时huì会cān yù参与zhōng dōng中东huò或dōng ōu东欧de的zhàn zhēng战争 ，bèi hòu背后yě也yǒu有jīng jì经济lì yì利益 。
Ví dụ, Mỹ và châu Âu đôi khi tham gia các cuộc chiến ở Trung Đông hoặc Đông Âu, phía sau cũng có lợi ích kinh tế.
qí shí其实 ，jīn róng xì tǒng金融系统shì是kě yǐ可以gǎi biàn改变de的 ，bǐ rú比如yǐ qián以前dé guó德国de的yín háng银行huì会gěi给xiǎo qǐ yè小企业dī xī低息dài kuǎn贷款 ，bāng zhù帮助jīng jì经济fā zhǎn发展 。
Thực ra, hệ thống tài chính có thể thay đổi; ví dụ trước đây các ngân hàng Đức cho các doanh nghiệp nhỏ vay với lãi suất thấp để giúp phát triển kinh tế.
wǒ men我们yào要xué huì学会sī kǎo思考 ，liǎo jiě了解zhàn zhēng战争bèi hòu背后de的yuán yīn原因 ，bú yào不要zhǐ只xiāng xìn相信biǎo miàn表面de的xīn wén新闻 。
Chúng ta cần học cách suy nghĩ và hiểu lý do đằng sau chiến tranh, không chỉ tin vào những tin tức bề mặt.